Böbrek kisti nedir?
Böbrek kistleri yuvarlak, ince duvarlı ve sıklıkla su ile dolu oluşumlardır. Boyutları 10 cm gibi büyük oyutlardan mikroskopla görülebilecek düzeyde küçük boyutlara kadar değişebilir. Kistler böbrek kanalcıklarından gelişmektedir ve 50 yaş üzeri erişkinlerin yaklaşık 3’te birinde böbrek kistleri bulunmaktadır. Çoğunluğu basit kistler olsa da farklı nedenleri de olabilir.
Böbrek kistleri ailesel geçiş gösterir mi?
Kistlerin ailesel geçiş göstermesi tamamen kistik böbrek hastalığının türüne bağlıdır. Polikistik böbrek hastalığı, kalıtsal böbrek hastalıkları içinde en sık görülenidir. Normal böbreklerde saptanan az sayıdaki basit kistlerde aile üyelerinin taranmasına ihtiyaç yoktur.
Hangi hastalıklar böbrek kistlerine neden olur?
- Normal – Normal böbreklerde basit kistler görülebilir.
- Kanser – Kistler böbrek kanserinin bir formu olabilir ve bu kistler normal kistler gibi görünmezler. Bir kistte normalden farklı bulgular olduğunda ileri inceleme yapılarak çıkartılmaları gerekebilir.
- Medüller Sünger Böbrek – Her iki böbrekte çok sayıda kist bulunabilir. Böbrek enfeksiyonları, küçük taşlar ve böbrek ağrısı yapabilir. Sıklıkla böbrek yetmezliğine yol açmaz.
- Medüller Kistik Böbrek – Her iki böbrekte küçük kistler bulunur. Çocuklarda böbreklerin konsantrasyon yeteneğinde bozulma, çok su içme, çok idrara çıkma, yüksek tansiyon, ödem, ve büyüme geriliğine yol açabilir. Sıklıkla erişkin yaşa gelmeden böbrek yetmezliği ile sonuçlanır.
- Otozomal Resesif Polikistik Böbrek Hastalığı – Çocukluk çağında görülür. Her iki böbrekte yüzlerce kist bulunur. Karaciğer fibrozisi eşlik edebilir. Erken ortaya çıkan hastalar sıklıkla böbrek yetmezliği nedeniyle kaybedilirler.
- Otozomal Dominant Polikistik Böbrek Hastalığı – Her iki böbrekte yüzlerce kist bulunur. Sıklıkla erişkin yaş grubunda görülür. Böbrek yetmezliğine yol açabilir.
Böbrek Kistlerinin Belirtileri Nelerdir?
Basit böbrek kistleri sıklıkla belirti vermezler. Bazen kistler büyüyebilir, yan ve sırt ağrısı yapabilir. Kistlerden kanama sonucu idrarda kan gelebilir. Enfeksiyonlar gelişerek idrar yaparken yanma, ateş, yan ağrısı yapabilir ve uzun süreli antibiyotik tedavisi gerektirebilir. Büyük hacimlere erişmiş kistler, etraf dokuya yaptığı bası sonucu hipertansiyona yol açabilir. Çok sayıda kistlerle seyreden hastalıklar daha sık komplikasyonlara yol açmaktadır.
Basit Böbrek Kistleri tehlikeli midir? Kansere dönüşür mü?
Son yıllarda radyolojik tetkiklerin kullanımının yaygınlaşması ve check-up programlarında böbrek ultrasonlarının çok yapılması böbrek kistlerinin daha sık tespit edilmesine yol açmıştır. Böbrek kistlerinin çoğu basit, iyi huylu ve önemsizdir. Ultrasonografide basit, düzgün kenarlı, homojen kistler ilerde kansere dönüşmez. Ultrason bulguları şüpheli olduğunda Bilgisayarlı Tomografi gibi ileri tetkiklerle mutlaka kanserden ayrım yapılmalıdır.
Kistler Böbrek Yetmezliğine yol açar mı?
Böbreklerde bulunan basit kistler böbrek yetmezliğine yol açmaz. Otozomal Dominant Polikistik Böbrek Hastalığı gibi çok sayıda kist olan hastalarda kistler zaman içerisinde çevrelerindeki dokuya baskı yapıp hasar oluşturarak böbrek yetmezliği gelişmesine sebep olurlar.
Kistlerin içi boşaltılabilir mi?
Kistlerin çok nadiren iğne ile girilerek boşaltılması gerekir. Ancak polikistik böbrek hastalığı gibi çok sayıda kistlerle seyreden hastalıklarda bir kistin boşaltılması hastalığı tedavi etmemektedir.
Böbrek kistlerinin tedavisi nasıl yapılır?
Büyüklüğü 5 cm.’den küçük kistlerin tedavisi gerekmez. Yılda bir kez ultrasonla takip edilmeleri yeterlidir. Kistin kötü huylu olmasına işaret eden özellikler varsa, mutlaka tedavi edilmeli ve ameliyatla çıkarılmalıdır. Otozomal Dominant Polikistik Böbrek Hastalığı hastaları düzenli olarak takip olmalı ve bu hastalığa bağlı ortaya çıkan ağrı, kanama, enfeksiyon, taş, hipertansiyon ve en önemlisi ilerleyici böbrek yetmezliği tedavi edilmelidir.
