İdrar yaparken ağrı veya yanma yaşıyor musunuz? İdrarınız bulanık mı? Böbreklerinizde ağrı mı var? Mide bulantınız oluyor mu? Herhangi birisine cevabınız Evet ise idrar yolu enfeksiyonunuz olabilir.
İdrar yolu enfeksiyonu nedir?
İdrar yolu enfeksiyonları, genellikle deriden veya barsaklardan gelen bakterilerin idrar yolunu enfekte ettiğinde ortaya çıkan, yaygın görülen enfeksiyonlardır. Enfeksiyonlar idrar yolunun birkaç bölümünü etkileyebilir, ancak en yaygın türü sistit dediğimiz mesane enfeksiyonudur. Böbrek enfeksiyonu olan piyelonefrit başka bir idrar yolu enfeksiyonu türüdür. Daha az yaygındır, ancak mesane enfeksiyonlarından daha ciddidir. Böbreklerde hasara yol açarak böbrek yetmezliğine neden olabilir. İdrar yolu enfeksiyonlarının büyük bölümüne, koli basili ismiyle de tanınan Escherichia Coli bakterisi neden olmaktadır.
İdrar Yolu Enfeksiyonunun Risk faktörleri var mıdır?
Bazı insanların idrar yolu enfeksiyonu geçirme riski daha yüksektir. Bu enfeksiyonlar kadınlarda erkeklerden daha sık görülür çünkü yapısal olarak daha yatkındırlar. Bu,
bakterilerin idrar yoluna girmesini kolaylaştırmaktadır.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Diğer risk faktörleri:
-Önceki bir idrar yolu enfeksiyonu,
-Havuz, deniz, hamam, sauna kullanımı,
-Yetersiz sıvı alımı,
-Gebelik,
-Vajina içinde yaşayan bakterilerde veya vajinal florada meydana gelen değişiklikler,
-Diyabet gibi kronik hastalıklar,
-İdrar yolu anomalileri (At nalı böbrek, UPJ darlığı, pelvik böbrek gibi), idrar yolu tıkanıklıkları, taş hastalıkları,
-Prostat büyümesi gibi idrar yolundaki yapısal problemler,
-Doğum kontrolü amacıyla kondom ve sperm öldürücü krem kullanımı,
-Kendi kendine idrar yapamayan ve idrar yapmak için sonda kullanan kişiler,
-Ve kötü hijyen, olarak sayılabilir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtiler nelerdir?
Sistit yani mesane enfeksiyonunun başlıca belirtileri; idrar yaparken ağrı veya yanma, sık idrara çıkma, mesane boş olmasına rağmen idrara çıkma ihtiyacı hissetme, kanlı idrar, kasık veya alt karın bölgesinde basınç veya kramp hissi, koyu, bulanık veya keskin kokulu idrar olarak görülür. Piyelonefrit yani böbrek enfeksiyonunun belirtileri ise daha ciddidir. Mesane enfeksiyonu belirtileri gibi olabilir ancak sıklıkla ateş, titreme, bel ağrısı ve sırtın yan tarafında ağrı, mide bulantısı veya kusma eşlik eder.
Ne Zaman Tıbbi Yardım Almalısınız?
Bir idrar yolu enfeksiyonu semptomunuz varsa mutlaka tıbbi yardım almalısınız. Evde bir uzman tarafından reçete edilen antibiyotiklerin alınması çoğu enfeksiyonu tedavi edebilir. Ancak bazı durumlarda daha güçlü ilaçların kullanılması hatta hastanede tedavi gerekebilir.
İdrar Yolu Enfeksiyonunda Tanı Nasıl Konulur?
Bir idrar yolu enfeksiyonu geçirip geçirmediğinizi belirlemek için; semptomlarınız hakkında sorular sorulmalı, fizik muayeneniz yapılmalı, idrar ve gerekirse kan testleriniz yapılmalıdır. Tam idrar tahlilinde idrarda kırmızı veya beyaz kan hücrelerinin bulunup bulunmadığı incelenmektedir. İdrar kültürü tahlilinde ise idrarda görülen bakteriler besiyerinde üretilmektedir.
Bakterinin tipi ve hangi antibiyotiğe duyarlı olduğu bu şekilde saptanır. Kan tahlilinde enfeksiyon değerlerinizin ve böbrek fonksiyonlarınızın değerlendirilmesi gerekebilir. Altta yatan, enfeksiyon oluşumuna zemin oluşturabilecek idrar yollarındaki kist, tümör, taş veya herhangi başka bir nedenle tıkanıklık olup olmadığının anlaşılması adına ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans (MRI) incelemesi yapılması gerekebilir. Piyelonefrit sonucu gelişen böbrek hasarından şüphelenildiğinde diğer bir görüntüleme testi
olan sintigrafik inceleme, dimerkaptosüksinik asit (DMSA) testi de planlanmalıdır.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavi edilebilir mi?
Bakteriler idrar yolu enfeksiyonlarına neden olurlar ve antibiyotikler onları tedavi etmekte kullanılır. Bununla birlikte, uygunsuz veya gereksiz antibiyotik alırsanız, yan etkilere ve bakterilerde dirence neden olabilirsiniz. Sadece mesaneyi tutan, basit idrar yolu enfeksiyonları için; genital hijyene dikkat edilmesi, bol ve düzenli sıvı alımı ve kısa süreli düşük doz antibiyotikler tercih edilmektedir. Genellikle 3-7 günlük antibiyotik tedavisi yeterli olmaktadır. Böbreği tutan ve kana karışan idrar yolu enfeksiyonlarında ise uzun süre antibiyotik kullanımı uygundur.
Hastaneye yatırılarak serum ve damardan ilaç tedavisi gerekebilir. Çoğu zaman antibiyotik tedavisi 14 gün sürmektedir ve şikayetler kaybolsa bile tedavi tamamlanmalıdır. Tedavi sonrası idrar örneği alınarak bakteriyel enfeksiyonun yok edildiğinden emin olunmalıdır. Sık tekrarlayan enfeksiyon durumunda koruyucu ilaç tedavi planı oluşturulmalı enfeksiyonun böbreklerde hasar oluşturması engellenmelidir. Hamilelerde de düşük doğum ağırlıklı veya erken doğum riskinde artış olduğundan idrar yolu enfeksiyonlarının takip ve tedavisi büyük önem taşımaktadır. Özellikle hamileliğin ilk 3 ayında organ gelişimi olduğundan zararlı olabilecek antibiyotik vd. ilaçların kullanılmamasına çok özen gösterilmelidir.
Enfeksiyonları önlemek mümkün müdür?
Aşağıdakileri yaparak idrar yolu enfeksiyonlarını önlemeye yardımcı olabilirsiniz:
1. Bol sıvı tüketin,
2. İdrarınızı tutmayın,
3. Banyo yapmak yerine duş alın,
4. Pamuklu çamaşır kullanın,
5. Tuvalette önden arkaya temizlik kuralını uygulayın,
6. İlişki sonrası idrarınızı yapın,
7. Şeker hastalığınıza varsa kan şekerinizi kontrol altında tutun,
8. Hijyeninden emin olmadığınız havuz, hamam, sauna ve lavabo gibi alanları kullanmayın.
